Bài 20 trong chương trình Lịch Sử lớp 9 đưa chúng ta đến với một giai đoạn lịch sử đầy biến động và hào hùng của dân tộc Việt Nam – Phong trào Cần Vương và Khởi nghĩa Yên Thế. Hai phong trào này, tuy có những đặc điểm riêng biệt, nhưng đều thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn và ý chí quật cường chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp.
Phong Trào Cần Vương (1885-1896): Ngọn Lửa Yêu Nước Bùng Cháy
Sau khi triều đình Huế ký Hiệp ước Patonốt (1884), chính thức thừa nhận sự bảo hộ của Pháp trên toàn cõi Việt Nam, phong trào đấu tranh chống Pháp chuyển sang một giai đoạn mới. Ngày 13/7/1885, vua Hàm Nghi, vị vua trẻ tuổi đầy nhiệt huyết, đã cùng Tôn Thất Thuyết và các quan lại yêu nước ra chiếu Cần Vương, kêu gọi toàn dân đứng lên giúp vua cứu nước.
Chiếu Cần Vương như một lời hiệu triệu sục sôi, thổi bùng ngọn lửa yêu nước trong lòng người dân Việt. Từ Bắc chí Nam, các cuộc khởi nghĩa hưởng ứng Cần Vương nổ ra mạnh mẽ, tiêu biểu như:
- Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887): Do Đinh Công Tráng và Phạm Bành lãnh đạo, với chiến thuật chiến đấu dựa vào lòng dân và địa hình hiểm trở.
- Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892): Dưới sự chỉ huy tài ba của Nguyễn Thiện Thuật, đã gây cho Pháp nhiều tổn thất nặng nề.
- Khởi nghĩa Hương Khê (1885-1896): Được xem là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương, do Phan Đình Phùng và Cao Thắng lãnh đạo.
Khởi Nghĩa Hương Khê
Các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương, tuy diễn ra lẻ tẻ, thiếu sự thống nhất và liên kết, nhưng đã thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam.
Khởi Nghĩa Yên Thế (1884-1913): Bản Hùng Ca Của Người Nông Dân
Khác với phong trào Cần Vương mang tính chất của một phong trào vũ trang do các văn thân, sĩ phu yêu nước lãnh đạo, khởi nghĩa Yên Thế là cuộc đấu tranh tự phát của những người nông dân do Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) đứng đầu.
Lực lượng khởi nghĩa chủ yếu là nông dân với vũ khí thô sơ. Mục tiêu của cuộc khởi nghĩa là bảo vệ cuộc sống tự do, giữ gìn bản sắc văn hóa và chống lại chính sách cai trị hà khắc của thực dân Pháp.
Hoàng Hoa Thám
Khởi nghĩa Yên Thế kéo dài suốt 30 năm (1884-1913) với tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất. Cuộc khởi nghĩa đã tạo ra một lãnh thổ tự do ngay trong lòng địch, khiến cho chính quyền thực dân Pháp rất đau đầu.
Ý Nghĩa Lịch Sử Và Bài Học Kinh Nghiệm
Phong trào Cần Vương và Khởi nghĩa Yên Thế, dù thất bại, nhưng đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong lịch sử dân tộc Việt Nam:
- Khẳng định tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của dân tộc Việt Nam: Dù phải đối mặt với kẻ thù mạnh hơn về mọi mặt, nhưng người dân Việt Nam vẫn kiên cường chiến đấu, không chịu khuất phục.
- Góp phần làm chậm quá trình xâm lược của thực dân Pháp: Những cuộc đấu tranh đã gây cho Pháp nhiều tổn thất, buộc chúng phải thay đổi chiến lược xâm lược.
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các phong trào đấu tranh sau này: Về tổ chức, lãnh đạo, về xây dựng lực lượng và về phương thức tác chiến.
Chiến Tranh Việt Pháp
Cần Vương Và Yên Thế: Dấu Ấn Vĩnh Cửu
Bài 20 Lịch Sử lớp 9 đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về Phong trào Cần Vương và Khởi nghĩa Yên Thế – hai trong số những phong trào tiêu biểu nhất của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp. Tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của các thế hệ cha anh sẽ mãi là tấm gương sáng ngời cho thế hệ trẻ hôm nay noi theo.
Câu hỏi thường gặp
1. Tại sao vua Hàm Nghi lại ra chiếu Cần Vương?
2. Những nguyên nhân nào dẫn đến sự thất bại của Phong trào Cần Vương?
3. Đặc điểm nổi bật của Khởi nghĩa Yên Thế là gì?
4. Bài học kinh nghiệm rút ra từ Phong trào Cần Vương và Khởi nghĩa Yên Thế là gì?
5. Ảnh hưởng của Phong trào Cần Vương và Khởi nghĩa Yên Thế đến các phong trào yêu nước sau này như thế nào?
Bạn muốn tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam?
Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất về lịch sử cũng như các lĩnh vực khác:
- Số Điện Thoại: 02033846556
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 178 Ba Lan, Giếng Đáy, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam.
Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7!