Bài 17 Lịch sử lớp 9 đưa chúng ta đến với hành trình đầy biến động của Liên Xô trong giai đoạn 1921 – 1941, thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội trên đất nước rộng lớn này. Từ những tàn tích của chiến tranh, nạn đói và sự kiệt quệ, Liên Xô đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một cường quốc công nghiệp và quân sự hàng đầu thế giới. Bài viết này sẽ đào sâu vào những chính sách kinh tế, xã hội then chốt, những thành tựu và hạn chế trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô, cũng như ảnh hưởng của nó đến tình hình thế giới.
Từ Nền Kinh Tế Tan Hoang Đến Công Nghiệp Hóa Thần Tốc
Sau khi cuộc nội chiến kết thúc, Liên Xô phải đối mặt với một nền kinh tế kiệt quệ. Sản xuất công nghiệp, nông nghiệp đều sụt giảm nghiêm trọng, nạn đói hoành hành khắp nơi. Để vực dậy đất nước, năm 1921, chính quyền Xô Viết đã thực hiện Chính sách Kinh tế mới (NEP) do Lênin khởi xướng.
Chính sách này cho phép tư nhân được tự do buôn bán, phát triển sản xuất nhỏ và vừa, trong khi nhà nước nắm giữ những ngành kinh tế chủ chốt như công nghiệp nặng, ngân hàng. NEP đã vực dậy nền kinh tế, nhanh chóng khắc phục hậu quả chiến tranh và ổn định đời sống nhân dân.
Chính Sách Kinh Tế Mới Liên Xô
Đến những năm 1930, Liên Xô bước vào thời kỳ công nghiệp hóa thần tốc với việc thực hiện các kế hoạch 5 năm. Mục tiêu chính là xây dựng nền công nghiệp nặng, hiện đại hóa quốc phòng và tập thể hóa nông nghiệp. Các ngành công nghiệp mũi nhọn như luyện kim, chế tạo máy, năng lượng được ưu tiên phát triển.
Kết quả đạt được vô cùng ấn tượng. Chỉ trong một thời gian ngắn, Liên Xô đã từ một nước nông nghiệp lạc hậu trở thành một cường quốc công nghiệp hàng đầu thế giới. Nền công nghiệp nặng phát triển vượt bậc đã tạo tiền đề cho sự lớn mạnh về quân sự, giúp Liên Xô tự tin đối mặt với cuộc chiến tranh thế giới sắp tới.
Tập Thể Hóa Nông Nghiệp: Thành Công và Thách Thức
Song song với công nghiệp hóa, Liên Xô tiến hành tập thể hóa nông nghiệp, xóa bỏ sở hữu ruộng đất tư nhân, thành lập các nông trang tập thể và quốc doanh. Mục tiêu của chính sách này là nhằm giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân, nâng cao năng suất lao động và tạo ra nguồn cung cấp lương thực ổn định cho đất nước.
Tuy nhiên, quá trình tập thể hóa diễn ra với nhiều khó khăn và sai lầm. Việc ép buộc nông dân vào hợp tác xã, xóa bỏ quyền sở hữu ruộng đất đã vấp phải sự phản kháng quyết liệt. Năng suất lao động trong nông nghiệp không những không tăng mà còn giảm sút. Nạn đói xảy ra ở một số khu vực, gây ra nhiều hệ lụy về kinh tế và xã hội.
Văn Hóa, Giáo Dục: Bước Tiến Vĩ Đại
Trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, Liên Xô đạt được những thành tựu đáng tự hào. Chính quyền Xô Viết xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu, thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học và xóa nạn mù chữ. Hệ thống giáo dục công lập từ tiểu học đến đại học được xây dựng rộng khắp, tạo cơ hội học tập bình đẳng cho mọi tầng lớp nhân dân.
Văn học, nghệ thuật phát triển mạnh mẽ, mang đậm tính nhân văn và tinh thần cách mạng. Các tác phẩm văn học kinh điển của thế giới được dịch sang tiếng Nga, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân. Liên Xô cũng là cái nôi của nhiều trường phái nghệ thuật tiên phong, ảnh hưởng đến xu hướng phát triển nghệ thuật thế giới.
Liên Xô Trên Trường Quốc Tế
Trên trường quốc tế, Liên Xô đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập và lãnh đạo phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Từ năm 1922, Liên Xô là thành viên của Hội Quốc Liên, tích cực đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ hòa bình thế giới.
Tuy nhiên, đường lối đối ngoại của Liên Xô cũng bộc lộ những hạn chế, nhất là trong mối quan hệ với các nước tư bản. Sự khác biệt về hệ thống chính trị, kinh tế và tư tưởng đã tạo ra những rào cản, khó khăn trong quan hệ giữa Liên Xô với các nước phương Tây.
Kết Luận
Giai đoạn 1921 – 1941 là một chương lịch sử hào hùng và cũng đầy biến động của Liên Xô. Từ đống tro tàn của chiến tranh, Liên Xô đã vươn lên trở thành một cường quốc công nghiệp và quân sự, khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Những thành tựu kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục của Liên Xô là bài học quý báu cho các quốc gia khác trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.
FAQ
- Chính sách Kinh tế Mới (NEP) của Liên Xô có điểm gì đặc biệt?
- Các kế hoạch 5 năm của Liên Xô có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển kinh tế?
- Thành tựu nổi bật nhất của Liên Xô trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục là gì?
- Vai trò của Liên Xô trên trường quốc tế trong giai đoạn này như thế nào?
Câu hỏi khác
Để tìm hiểu thêm về lịch sử thế giới, bạn có thể tham khảo bài 28 lịch sử 9 hoặc tìm hiểu về các sự kiện thể thao như lịch aff 2021.
Hỗ trợ
Khi cần hỗ trợ, hãy liên hệ Số Điện Thoại: 02033846556, Email: [email protected] Hoặc đến địa chỉ: 178 Ba Lan, Giếng Đáy, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.
