Nước ta bước vào thế kỷ thứ X với những biến động to lớn. Sau hơn 1000 năm Bắc thuộc, người Việt đã vùng lên giành lại độc lập, mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ lâu dài. Bài 8 Lịch sử 10 đưa ta ngược dòng thời gian, tìm hiểu về thời kỳ đầy biến động và hào hùng này qua ba triều đại: Ngô, Đinh, Tiền Lê.
Bối Cảnh Lịch Sử Đầu Thế Kỷ X
Cuối thế kỷ IX, nhà Đường suy yếu trầm trọng, không còn khả năng kiểm soát toàn bộ lãnh thổ. Tình hình này tạo điều kiện cho các cuộc khởi nghĩa của nông dân nổ ra khắp nơi, trong đó có An Nam đô hộ phủ. Khúc Thừa Dụ đã nắm bắt thời cơ, lãnh đạo nhân dân nổi dậy, giành quyền tự chủ cho đất nước.
Khúc Thừa Dụ đánh đuổi quân đô hộ
Tuy nhiên, nền tự chủ ngắn ngủi này sớm bị nhà Nam Hán, một thế lực mới nổi ở phương Bắc, nhòm ngó. Năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta, chấm dứt thời kỳ tự chủ của họ Khúc.
Ngô Quyền Và Chiến Thắng Bạch Đằng Giang Lịch Sử
Năm 938, Ngô Quyền, một hào trưởng người Đường Lâm, đã đứng lên lãnh đạo nhân dân đánh bại quân xâm lược Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt hoàn toàn hơn 1000 năm Bắc thuộc.
Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 là một trong những chiến công hiển hách nhất trong lịch sử dân tộc. Chiến thắng này không chỉ khẳng định ý chí kiên cường bất khuất của dân tộc Việt mà còn mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ lâu dài cho đất nước.
Nước Ta Thời Ngô (939-965)
Sau chiến thắng Bạch Đằng, Ngô Quyền lên ngôi vua, lập ra nhà Ngô. Ông quyết định đóng đô ở Cổ Loa, khẳng định vị thế của đất nước.
Trong thời gian trị vì, Ngô Quyền đã có nhiều công lao to lớn trong việc xây dựng đất nước. Ông tổ chức lại chính quyền, xây dựng quân đội, đặt nền móng cho một quốc gia độc lập. Tuy nhiên, triều đại của ông kéo dài không lâu. Sau khi Ngô Quyền mất, đất nước rơi vào cảnh loạn lạc, chia cắt bởi các thế lực phong kiến địa phương.
Sự Xuất Hiện Của Đinh Bộ Lĩnh Và Nhà Đinh (968-980)
Giữa lúc đất nước loạn lạc, Đinh Bộ Lĩnh, một thủ lĩnh ở Hoa Lư, đã dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước. Ông lên ngôi Hoàng đế, lấy hiệu là Đinh Tiên Hoàng, lập ra nhà Đinh, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.
Để củng cố nền độc lập và tăng cường quyền lực trung ương, Đinh Tiên Hoàng đã thực hiện nhiều chính sách cải cách quan trọng. Ông cho xây dựng triều đình, phong vương cho các con, tổ chức quân đội, đặt ra pháp luật, thống nhất tiền tệ.
Tuy nhiên, triều đại nhà Đinh cũng ngắn ngủi. Năm 980, Đinh Tiên Hoàng bị ám sát. Con trai là Đinh Toàn còn nhỏ tuổi lên nối ngôi, đất nước rơi vào tình thế nguy hiểm khi nhà Tống (Trung Quốc) lăm le xâm lược.
Tiền Lê Và Cuộc Kháng Chiến Chống Tống (981)
Trước nguy cơ xâm lược của nhà Tống, Lê Hoàn, một vị tướng tài giỏi, đã được Thái hậu Dương Vân Nga trao quyền lãnh đạo đất nước. Ông lên ngôi Hoàng đế, lập ra nhà Tiền Lê, tiếp tục dời đô về Hoa Lư.
Năm 981, quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy tiến đánh Đại Cồ Việt. Lê Hoàn đã khéo léo vận dụng chiến thuật đánh úp, chặn đường lương thực, buộc quân Tống phải rút lui, giành chiến thắng vang dội.
Di Sản Của Thời Ngô, Đinh, Tiền Lê
Mặc dù tồn tại trong thời gian ngắn ngủi, ba triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê đã để lại những dấu ấn quan trọng trong lịch sử dân tộc:
- Giành lại và giữ vững nền độc lập: Sau hơn 1000 năm Bắc thuộc, người Việt đã giành lại được độc lập, tự chủ, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc.
- Xây dựng nhà nước phong kiến độc lập: Các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê đã đặt nền móng cho việc xây dựng nhà nước phong kiến tập quyền ở Việt Nam.
- Bảo vệ đất nước: Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán, Tống đã thể hiện tinh thần quật cường, ý chí độc lập tự chủ của dân tộc Việt Nam.
Tuy nhiên, do mới giành được độc lập, ba triều đại này còn non trẻ, chưa thể giải quyết triệt để những vấn đề tồn tại từ thời kỳ trước, tạo điều kiện cho triều đại tiếp theo, nhà Lý, tiếp tục củng cố và phát triển đất nước.
Kết Luận
Lịch Sử 10 Bài 8 cho chúng ta thấy một giai đoạn lịch sử hào hùng và đầy biến động của dân tộc. Qua những cuộc chiến tranh giành độc lập và xây dựng đất nước, các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê đã đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của quốc gia Đại Việt độc lập tự chủ sau này.
FAQ về Lịch Sử 10 Bài 8
1. Ai là người lãnh đạo quân dân Đại Cồ Việt đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng?
Trả lời: Người lãnh đạo quân dân Đại Cồ Việt đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng là Ngô Quyền.
2. Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để thống nhất đất nước?
Trả lời: Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước.
3. Ai là người lãnh đạo quân dân Đại Cồ Việt đánh bại quân Tống xâm lược năm 981?
Trả lời: Người lãnh đạo quân dân Đại Cồ Việt đánh bại quân Tống xâm lược năm 981 là Lê Hoàn.
4. Kinh đô của các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê được đặt ở đâu?
Trả lời: Kinh đô nhà Ngô ở Cổ Loa, nhà Đinh và Tiền Lê ở Hoa Lư.
5. Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938 là gì?
Trả lời: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 chấm dứt hoàn toàn hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên độc lập tự chủ cho dân tộc Việt Nam.
Tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam:
Bạn cần hỗ trợ?
Liên hệ ngay:
- Số Điện Thoại: 02033846556
- Email: [email protected]
- Hoặc đến địa chỉ: 178 Ba Lan, Giếng Đáy, Hạ Long, Quảng Ninh, Việt Nam.
Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.